Studenten met een functiebeperking eisen vlotte en volwaardige erkenning

Hou ‘toegankelijkheidsrondes’ met studenten

Niet alleen de leslokalen, maar ook alle gemeenschappelijke voorzieningen, zoals sanitair, wandelgangen en inkomhallen en de weg daarnaartoe moeten voor VVS toegankelijk zijn. We staan hier uiteraard nog ver van af, maar daarom moeten overheid en hogeronderwijsinstellingen samenwerken om er bij elke nieuwe investering rekening mee te houden dat lokale en gemeenschappelijke voorzieningen die enkel bereikbaar zijn via trappen ook bereikbaar worden met een rolstoelramp of lift.

Verder moet een student die zich verplaatst d.m.v. een rolstoel, ook de kans hebben om in een lokaal tussen de medestudenten plaats te nemen. Van lesruimtes met  slechts één tot vijf geïsoleerde rolstoeltoegankelijke zitjes, die het dan ook nog moeilijk maken om de lesgever te benaderen voor een vraag, moeten we in de toekomst af. Vele aula’s zijn bovendien nog uitgerust met een ondermaatse geluidsinstallatie, waardoor studenten met een auditieve beperking moeilijk kunnen volgen bij de lessen.

Een goede praktijk om toegankelijkheid te evalueren zijn ‘toegankelijkheidsrondes’. Laat enkele studenten met gevarieerde beperkingen het patrimonium van de instelling betreden en uittesten. Verder is het ook interessant om het label “Toegankelijk Gebouw”, een kwaliteitslabel van Inter, te behalen of een meldpunt voor studenten in te stellen waarbij ze ontoegankelijke plaatsen kunnen aankaarten.

Kotencrisis

Bijna alle koten bevinden zich op een verdieping  zonder lift of waarvan de liftopeningen dikwijls niet breed genoeg zijn voor een rolstoel. Opnieuw raadt VVS aan om hiervoor steeds Inter of andere experts te raadplegen bij (ver)bouwprojecten. We pleiten ervoor dat er in elk gebouw op zijn minst enkele toegankelijke kamers zijn voor studenten met een beperking. Een goed voorbeeld komt uit Leuven waar studenten met en zonder functiebeperking geïntegreerd samenwonen in het kader van Omkaderd Wonen.

“Als een studentenbegeleider de docent zou aanspreken over de faciliteiten waar ik recht op heb, zal die sneller geneigd zijn hier gehoor aan te geven.”

– Bestuurder Inclusie Jef Vandorpe

Pendelstudenten met een mobiele beperking stoten momenteel op ontoegankelijk openbaar vervoer waardoor zij niet vlot hun campus kunnen bereiken. De  ministers van mobiliteit moeten het aanbod inclusiever maken. De NMBS koopt nog steeds ontoegankelijke wagons aan, en de perrons zijn vaak nog weinig inclusief. De overheid heeft al goede stappen gezet door subsidies te geven aan wie een bushalte inclusief wil maken, maar nu moeten de vervoersmaatschappijen dringend volgen. We verwijzen ook naar goede voorbeelden in grootsteden zoals bijvoorbeeld Londen waar treinen gelijk aan het perron stoppen en zij duidelijke auditieve instructies geven voor slechtzienden. 

Moerassen van paperassan

Om aanspraak te maken op faciliteiten, moeten studenten met een functiebeperking heel wat attesten voorleggen en papierwerk in orde maken. Dit registratieproces brengt veel moeilijkheden met zich mee; zo is het registratieformulier zeer ingewikkeld en uitgebreid. Studenten kunnen per formulier ook maar één functiebeperking aanduiden, waardoor van hen wordt verwacht meerdere formulieren in te leveren of de ernst van hun aandoeningen te rangschikken.

Daarnaast moeten studenten in sommige instellingen voor bepaalde functiebeperkingen, zoals psychiatrische aandoeningen (bv. depressie, angststoornissen…) jaarlijks een nieuwe aanvraag indienen en bewijs aanleveren. “Ook voor levenslange ontwikkelingsstoornissen, zoals dyslexie, moeten studenten soms “meer recent” bewijs aanleveren dat slechts een paar jaar oud is”, zegt bestuurder Inclusie Jef Vandorpe. “We moeten zorgen dat niet de stoornis centraal komt te staan, maar de impact die die heeft op de student”

Dit is zeer kostelijk en bemoeilijkt de toegang voor studenten die onder financiële druk staan. Maar ook de lange wachttijden in de psychiatrie maken het niet makkelijk om een attest te bekomen. Het vragen van  vernieuwde diagnoses voor aandoeningen die niet verdwijnen, is volgens VVS onverantwoord.  VVS wil daarom dat de drempel tot het aanvragen van faciliteiten wordt verlaagd. Dit door het registratieproces te vereenvoudigen, te verduidelijken en de faciliteiten langer te laten gelden. 

Bijzondere faciliteiten te vaak lege doos

Vanaf het moment dat studenten een statuut van functiebeperking met bijzondere faciliteiten hebben, moeten ze zelf communiceren met docenten over hun faciliteiten. Vooral bij nieuwe docenten die zij voor het eerst hebben, durven studenten dit niet vaak. Daarnaast weigeren sommige docenten de faciliteiten waar de student recht op heeft toe te kennen. Daarom vindt VVS dat, indien een student recht heeft op een bijzondere faciliteit, deze ook op een adequate manier moet kunnen worden afgedwongen.

VVS ziet hier een grote rol weggelegd voor de zorgcoördinatoren of studentenbegeleiders. “Als een studentenbegeleider de docent zou aanspreken over de faciliteiten waar ik recht op heb,” zegt Jef Vandorpe, “zal die sneller geneigd zijn hier gehoor aan te geven.” Dit zou de effectieve verwezenlijking van de rechten van de student garanderen, doordat de docenten die deze faciliteiten moeten verlenen hierover worden aangesproken door een peer. Wel willen we hier de autonomie van de student benadrukken. Het is niet de bedoeling dat een begeleider een situatie die goed verloopt, helemaal overneemt. Een student moet kunnen aangeven in welke mate die graag wel of niet begeleiding wenst.

Sociale inclusie

Er is ook te weinig aanbod van begeleide of gemeenschappelijke sport- en spel activiteiten voor studenten met een motorische functiebeperking. We vragen daarom zowel aan studentenverenigingen als aan onderwijsinstellingen om een inclusief aanbod te garanderen en bestaande activiteiten inclusief te maken.

Vele onderwijsinstellingen voorzien ook andere vormen van recreatie zoals praatavonden, en veel studentenverenigingen voorzien ook allerlei vormen van ontspanning op de eigendom van de onderwijsinstelling zoals filmavonden en quizzen. VVS vraagt dat men de reflex ontwikkelt om na te denken of dit aanbod inclusief is, en wie allemaal kan deelnemen aan dit soort activiteiten.

Wat is VVS?

De Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS), behartigt de belangen van elke student die studeert aan een hogeschool of universiteit van de Vlaamse Gemeenschap. VVS strijdt bij de overheid en de hogeronderwijsinstellingen voor een kwaliteitsvol, maar ook toegankelijk hoger onderwijs voor elke (toekomstige) student zonder onderscheid. Ieder jaar verkiest VVS een nieuw bestuur om deze taak in de praktijk op te nemen. Zij worden verkozen door de studentenraden en hebben zo draagvlak aan alle hogeronderwijsinstellingen in de Vlaamse Gemeenschap.