Standpunt Veilige Studietijd

2022-06-30

Als we willen dat studenten slagen op de universiteit of hogeschool, dan is een veilige omgeving om in te vertoeven cruciaal. Verschillende internationale onderzoeken leggen de link tussen het hebben van een veilige thuis- en schoolsituatie en goede academische én psychosociale prestaties.

In maart 2022 overspoelden nieuwsberichten over grensoverschrijdend gedrag de Vlaamse media. De ene na de andere hogeronderwijsinstelling werd met de neus op de feiten gedrukt: er vindt – in grote getale – grensoverschrijdend gedrag plaats op de unief of hogeschool. Wat ook bleek is dat de huidige procedures en gang van zaken met betrekking tot grensoverschrijdend gedrag ruimschoots tekort schoten. Studenten voelden zich niet gehoord. Ze voelden zich niet geholpen. Ze voelden zich in de kou gezet.

Dit kan en moet anders. In dit standpunt legt de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) uit hoe we samen evolueren naar een veiliger studieklimaat. We focussen daarbij niet alleen op grensoverschrijdend gedrag in schoolse context, maar ook op hoe we moeten omgaan met studenten die een nare thuissituatie moeten verduren.

De Vlaamse Vereniging van Studenten vraagt:

In het algemeen:

✓ Een doortastende aanpak van grensoverschrijdend gedrag waarin het slachtoffer centraal staat en de dader intensief begeleid wordt.
✓ Een breed sensibiliseringsbeleid voor alle geledingen van alle hogeronderwijsinstellingen, van lesgevers tot de diensten studentenvoorzieningen en de studenten.
✓ Dat de overheid, de hogeronderwijsinstellingen en de horeca initiatieven zoals de Ask For Angelacampagnes steunen.
✓ Meldpunten met voldoende slagkracht.
✓ Een bredere bekendheid van alle meldpunten waar studenten terechtkunnen.

Met betrekking tot de cultuur rond grensoverschrijdend gedrag:

✓ Erken als hogeronderwijsinstelling grensoverschrijdend gedrag als een probleem.
✓ Stel als hogeronderwijsinstelling gedragscodes op specifiek op het vlak van grensoverschrijdend gedrag waarin een onderscheid wordt gemaakt tussen de relatie student-student, student-lesgever en student-medewerker.
✓ Organiseer als hogeronderwijsinstellingen informatiecampagnes over grensoverschrijdend gedrag en gepast handelen in samenwerking met onder andere Sensoa, Punt. vzw, Grenswijs, et al. voor zowel personeel als studenten.
✓ Laat hogeronderwijsinstellingen personeel dat in contact komt met (doctoraats)studenten workshops, bijscholingen en lezingen volgen over grensoverschrijdend gedrag, respectvolle communicatie, gezonde grenzen en de gevaren van hiërarchische relaties.
✓ Bouw als hogeronderwijsinstellingen om te bouwen aan een klimaat waar elke vorm van haat, geweld, seksisme, homofobie en het overschrijden van grenzen taboe is. De instellingen moeten ook studenten en studentenorganisaties aanmoedigen om voorvallen te rapporteren.

Met betrekking tot het melden van grensoverschrijdend gedrag:

✓ Een bredere bekendheid van alle meldpunten en waarvoor die dienen.
✓ Maak gegeneraliseerde data van alle meldpunten (aantal klachten, looptijd procedures, genomen sancties) bekend vanuit de idealen van transparantie en betrouwbaarheid.
✓ Geef duidelijke minimale garanties bij elk meldpunt (intern en extern) op vlak van opvolging, updates en gevolgen.
✓ Studenten moeten dezelfde minimumgaranties krijgen als personeelsleden wanneer men van soortgelijke grensoverschrijdende gedragingen melding maakt.
✓ Klachten van studenten en medewerkers mogen niet bij dezelfde personen terechtkomen.
✓ Dat het centrale meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag moet mee vormgegeven wordt door studenten.

Met betrekking tot het opvolgen van klachten van grensoverschrijdend gedrag:

✓ Het bekendmaken van bepaalde data rond de opvolging van klachten over grensoverschrijdend gedrag.
✓ De onafhankelijke en onpartijdige behandeling van klachten.
✓ Dat het centrale meldpunt laagdrempelig blijft en voldoende slagkracht heeft.
✓ Dat de student op regelmatige basis geüpdatet wordt over diens procedure.
✓ Dat studenten dezelfde minimumgaranties moeten krijgen als personeelsleden voor soortgelijke meldingen.
✓ Dat studenten een plaats hebben in commissies over studententucht.
✓ Dat er voldoende geld voorzien wordt in de stuvo-enveloppes voor initiatieven met betrekking tot het tegengaan van grensoverschrijdend gedrag.

Met betrekking tot grensoverschrijdend gedrag in het uitgaansleven:

✓ Het voorzien van workshops en lezingen voorzien voor studentenorganisaties zoals active bystandertraining, opleidingen tot vertrouwenspersoon en workshops over het creëren van veilige inclusieve activiteiten, vanuit hogeronderwijsinstellingen en studentensteden
✓ Studentenorganisaties moeten bijdragen om een open cultuur te creëren waarin grensoverschrijdende ervaringen bespreekbaar zijn, en grensoverschrijdend gedrag aanspreekbaar is.
✓ Naar analogie van de doopcharters, moeten er charters rond grensoverschrijdend gedrag komen die worden opgesteld door studentensteden, hogeronderwijsinstellingen, studentenvertegenwoordigers en studenten(koepel)verenigingen. 
✓ Cafébazen en nachtclubuitbaters zich moeten inzetten om spiking en grensoverschrijdende situaties aan te pakken en een veilig uitgaansklimaat te promoten.
✓ Dat studenten en studentenorganisaties werken aan een instinctieve rapporteringsreflex wanneer een grensoverschrijdende situatie niet binnen de organisatie kan geadresseerd worden.

Met betrekking tot huiselijk geweld en partnergeweld bij studenten:

✓ Sensibiliserende opleidingen voor de diensten studentenvoorzieningen op vlak van partner- en huishoudelijk geweld.
✓ De inrichting van noodkamers voor studenten die hun thuissituatie moeten ontvluchten.
✓ De introductie van een handle-with-care-principe voor studenten met een onveilige thuissituatie.

Met betrekking tot blootstelling aan alcohol en middelengebruik:

✓ Een sensibiliseringsbeleid op vlak van alcohol- en middelengebruik.
✓ Het aanmoedigen van alcoholvrije alternatieven en alcoholvrije evenementen.
✓ Gratis kraanwater in uitgaansgelegenheden.
✓ Het steunen van sensibiliseringscampagnes zoals Tournée Minerale.
✓ Dropboxes voor drugs en/of alcohol.
✓ Aandacht voor de rol van cafébazen en nachtwinkeluitbaters betreffende het voorzien van intoxicerende middelen aan reeds dronken studenten.

Met betrekking tot maatregelen tegen homo- en transfobie:

✓ Een versterkt gender- en inclusiebeleid voor LGBTQIA+ studenten.
✓ Het monitoren van het mentaal en fysiek welzijn van studenten behorende tot deze groep via bevragingen.

Contactgegevens

Dossierbeheerder: Julien De Wit

Contact: sociaal@vvs.ac

De Rapporteur is bij VVS verantwoordelijk voor de totstandkoming van een standpunt. Hij of zij toets af wat de VVS-leden in het standpunt weerspiegeld willen zien.

Contact Bestuur VVS: info@vvs.ac, +32 (0)2 893 24 84

Het Bestuur vertegenwoordigt VVS en wordt voor één academiejaar verkozen door de leden van de Algemene Vergadering.