VVS wil open en transparante communicatie over grensoverschrijdend gedrag
Er is dringend een cultuurverandering nodig in de aanpak van grensoverschrijdend gedrag aan de hogeschool of universiteit
De jongste dagen werden we met zijn allen overspoeld door nieuws over grensoverschrijdend gedrag aan de Vlaamse hogeronderwijsinstellingen. Jammer genoeg komt dit voor de Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS) niet als een verrassing. In het begin van dit academiejaar pleitten we al voor nultolerantie voor grensoverschrijdend gedrag. VVS vroeg en vraagt nog steeds een duidelijke consequence culture, maar ook een open en transparante communicatie om het vertrouwen van studenten echt terug te winnen.
Voorzitter Julien De Wit reageert: “Opnieuw zagen we de voorbije dagen aanvankelijk terughoudende communicatie. Intussen is het na al die gevallen van grensoverschrijdend gedrag toch al duidelijk dat open en transparant communiceren over grensoverschrijdend gedrag aan de hogeschool of universiteit meer dan ooit nodig is? Enkel zo maken we ook een open meldcultuur mogelijk en zorgen we ervoor dat grensoverschrijdend gedrag tijdig een halt wordt toegeroepen. Wanneer gevallen van grensoverschrijdend gedrag aan het licht komen, raakt dat bovendien de hele universitaire gemeenschap. Die moet uiting kunnen geven aan haar emoties en verontwaardiging. Dat doe je door open het gesprek aan te gaan.”
Cultuurwijziging broodnodig
We worden keer op keer met onze neus op de feiten gedrukt: er vindt – in groten getale – grensoverschrijdend gedrag plaats op de universiteit of hogeschool. Dat is niet verwonderlijk, want de universiteit staat niet los van de samenleving. Maar hoewel het een algemeen probleem is moet de verantwoordelijkheid wel binnen dat hogeronderwijsveld opgenomen worden.
“Het debat mag daarbij niet verzanden in een heen-en-weer-gepalaver over procedures”, zegt voorzitter Julien De Wit. “We moeten ons de vraag stellen in hoeverre bepaalde machtsverhoudingen de deur naar grensoverschrijdend gedrag niet openzetten.” Er is een cultuurwijziging nodig in het beleid dat de hogescholen en universiteiten voeren.
Ook de minister van Onderwijs kaartte dit aan. Naar aanleiding van de schandalen rond grensoverschrijdend gedrag door personeel en mensen uit het hogeronderwijsveld in de Pano van 16 maart 2022 riep hij de hogeronderwijskoepels op om actie te ondernemen en een plan van aanpak op te stellen. Binnenkort vindt er daarover een hoorzitting plaats, waarin we de ambities van de universiteiten en hogescholen zullen toetsen. Broodnodig, zo blijkt.
Slachtoffer op de eerste plaats
Daarin zullen we pleiten dat de belangen van het slachtoffer altijd op de eerste plaats komen. Zo pleiten we in ons recent standpunt Veilige Studietijd dat het voor slachtoffers duidelijk moet zijn waar ze kunnen melden – we vragen meer inspanningen om meldpunten bekend te maken -, wat ze van die melding kunnen verwachten, hoe ze begeleid zullen worden en dat ook ‘kleinere’ vormen van grensoverschrijdend gedrag onmiddellijk au sérieux genomen worden en de gepaste gevolgen krijgen. Wij vragen een consequence culture, waarin daders van grensoverschrijdend gedrag niet weggezet worden als monsters, maar eerder voor hun verantwoordelijkheid worden gesteld. Enkel zo voorkomen we erger.
Het debat mag daarbij niet verzanden in een heen-en-weer-gepalaver over procedures. We moeten ons de vraag stellen in hoeverre bepaalde machtsverhoudingen de deur naar grensoverschrijdend gedrag niet openzetten.
– Voorzitter Julien De Wit
Slachtoffers moeten die melding ook in alle anonimiteit en vertrouwen kunnen doen. VVS pleitte daarom ook voor een extern meldpunt, naast het interne meldpunt van de instelling zelf, zodat de student zelf kan kiezen voor het meldpunt waarin die vertrouwen heeft. Een verzoek dat door de Vlaamse regering bekeken wordt.
Rol van de Media
Die laatste alinea is belangrijk. Bij grensoverschrijdend gedrag moet het slachtoffer de autonomie herwinnen. Als studentenkoepel zijn we ons er echter van bewust dat we met dit bericht enigszins mee bijdragen aan de recente heisa die is ontstaan. We vinden het echter belangrijk om dit punt te maken, zonder daarbij het slachtoffer uit het oog te verliezen: de actieve oproep om de cultuur rond grensoverschrijdend gedrag aan de hogeschool of universiteit te keren. Of het nu gaat om die tussen studenten onderling, of tussen prof en student.
Wat we niét willen is ons profileren op kap van het slachtoffer. We roepen de media daarom op om het gesprek over grensoverschrijdend gedrag op een serieuze manier gaande te houden en kritisch te zijn voor onze hogeronderwijsinstellingen. Maar het kan niet de bedoeling zijn dat studenten lastiggevallen worden door journalisten, zoals we de afgelopen dagen van vele studenten hoorden. Noch kunnen we accepteren dat de anonimiteit van slachtoffers doorbroken zou worden. We vragen dan ook om de sereniteit in dit debat te bewaren en studenten student te laten zijn. De focus moet blijvend gericht zijn op het doel dat we allen delen: het werken aan een cultuur waarin grensoverschrijdend gedrag herleid wordt tot een absoluut minimum.
Wat is VVS?
De Vlaamse Vereniging van Studenten (VVS), behartigt de belangen van elke student die studeert aan een hogeschool of universiteit van de Vlaamse Gemeenschap. VVS strijdt bij de overheid en de hogeronderwijsinstellingen voor een kwaliteitsvol, maar ook toegankelijk hoger onderwijs voor elke (toekomstige) student zonder onderscheid. Ieder jaar verkiest VVS een nieuw bestuur om deze taak in de praktijk op te nemen. Zij worden verkozen door de studentenraden en hebben zo draagvlak aan alle hogeronderwijsinstellingen in de Vlaamse Gemeenschap.